سيستم ارتینگ
در سیستمهای الکتریکی(electrical installation)، یک سیستم اتصال به زمین(earthing system(، پتانسیل الکتریکی هادیها را نسبت به سطح رسانایی زمین تعریف میکند. انتخاب سیستم زمین میتواند در ایمنی و سازگاری الکترومغناطیسی نسبت به منبع تغذیه، تاثیر گذار باشد. مقررات در بین کشورها با وجود تبعیت از توصیه های کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک International Electrotechnical Commissionمی تواند بسیار متفاوت باشد. عمدتا سیستمهای الکتریکی یک سیم اتصال به زمین دارند.
بطور كلي 4 نوع سیستم زمین earthing systemدر يك پلنت صنعتی يا تجاری می توان ذکر نمود:
– گراند صاعقهLightning ground
عبارتست از مجموعه تمهيداتی كه برای جلوگيری از تخليهی مستقيم انرژی صاعقه در يك پلنت بهكار گرفته می شود و یا به عبارت عامیانه تر ايجاد يک مسير ايمن برای عبور جريان ناشی از صاعقه که مستقيما روی ساختمان يا تجهيزات فلزی در محوطه تخليه می شود از بام تا زمين.
در صورتی که صاعقه به طور مستقيم به ساختمان يا تجهيزات فلزی روی بام يا جنب ساختمان برخورد کند و ساختمان موردنظر سيستم گراند صاعقه گير Lightning ground نداشته باشد و يا حتی اين سيستم درست طراحی و پیاده سازی نشده باشد جريان صاعقه به جای عبور از مسير معین و بی خطر گراند از طريق ديگر تجهيزات فلزی مثل مخزن های آب ،آنتن ها ،دود کش ها ، ناوداني های ساختمان و … به سمت زمين حرکت می کند. اين تخليه جريان گاها در حدود کيلوآمپر است که می تواند خطرات زيادی را برای افراد و تجهيزات مورد استفاده در ساختمان به همراه داشته باشد.
– گراند قدرت Power ground
عبارتست از اتصال بدنهی فلزی تجهيزات مكانيكی و الكتريكی برقی يا حتی بدون برق به همديگر و نهايتاً اتصال آنها به زمين از طريق يك يا چند الكترود زمين. همان طور که قبلا گفته شد، سیستم اتصال به زمینGROUNDING جهت تجهیزاتی که با برق کار می کنند و بدنه فلزی حتی در برخی موارد بدنه عایق دارند و یا تجهیزاتی که با برق کار نمی کنند اما بدنه هادی دارند الزامیست. بدنه هادی بخشی از تجهيزات الکتریکی یا غیرالکتریکی است که قابل دسترسی است و می توان آن ها را لمس نمود. اين قسمت از تجهيز در وضعيت عادی برقدار نخواهد بود اما ممکن است در اثر بروز نقصی در دستگاه يا ايجاد اتصال داخلی و حتی الکتریسته ساکن برقدار شود.
انواع گراند قدرت شبکه های برق رامی توان به دو دسته کلی: گراند فشار ضعيف و گراند فشار متوسط تقسیم کرد.
– گراند سيستم System ground (گراند الكتريكی يا نول الكتريكی)
عبارتست از اتصال مستقيم، سلفی يا مقاومتی نقطهی صفر ثانويهی ترانسفورماتورهای تغذيهی برق به زمين كه معمولا همان سيستم نول است.
جهت تکمیل مدار یک وسیله برقی، علاوه بر فاز نیاز به سیم دیگری داریم که برق را از وسیله به مولد(نیروگاه) برگرداند که به این سیم، سیم نول می گویند. به عبارت دقیق تر سیم نول، سیمی است که جریان خروجی از وسیله را به مولد برمی گرداند. سیم نول را وارد چاهی مرطوب می کنند تا به زمین وصل شود که به آن چاه نول می گویند. این کار باعث می شود از زمین مرطوب به عنوان قسمتی از مدار استفاده شود. یعنی زمین نیز به عنوان قسمتی از مدار بین مصرف کننده و مولد مورد استفاده قرار می گیرد.
– گراند سيستم های الكترونيكی حساس Signal ground
جهت تجهيزات حساس به نويز و دستگاههای تبادل داده از جمله كامپيوترها، سنسورها و … استفاده می شود