اندازه گیری تب و دما به کمک انواع دماسنج

تب چیست؟

درجه حرارت بدن در مغز انسان و در هیپو تالاموس تنظیم میشود. غالبا دمای بدن غالبا 37 درجه  است . اما در افراد مختلف امکان خطای یک درجه ای وجود دارد همان طور که می دانید تب، بیماری نیست و تنها علامتی برای وجود یک بیماری در بدن است. عمدتا باکتریها و ویروسها سبب ایجاد عفونت در بدن میشوند و عفونت ناشی از ویروس سبب فعال سازی گلبولهای سفید می شود این تقابل بین گلبولها در بدن باعث تب می شود، پیام درگیری بدن با باکتری یا ویروس  ها به مغز می رسند و مغز به هیپوتالاموس دستور می دهد تا دمای بدن را بالا ببرد

دماسنج یا تب سنج یکی از تجهیزات پزشکی است که دمای بدن را اندازه گیری می کند. این تجهیزات در انواع جیوه ای دیجیتال تماسی و غیر تماسی به بازار عرضه می شوند.

اندازه گیری دمای بدن

از بعد مدیکال و سلامت اندازه گیری درجه حرارت بدن از اهمیت ویژه ای  برخودار است. همان طور که می دانید تب جزء علائم بسیاری از بیماری ها می باشد. با اندازه گیری تب می توان فهمید بیماری در چه مرحله ای قرار دارد و روند درمان را نیز پیگیری کرد. مطابق با تجربیات دمای اندازه گیری شده بدن انسان با دمای محیطی که در آن قرار دارد در ارتباط دارد. بدین دلیل بر خلاف عقاید بسیاری، دمای نرمال بدن را به طوردقیق نمیتوان اندازه گیری نمود همچنین درجه حرارت بدن افراد بر اساس فعالیت روزانهُ آنها تغییر می کند.

در روش اندازه گیری دمایی رکتال تلورانس دمایی 0.5 درجه سانتی گراد به عنوان پدیده ای فیزیولوژیک شناخته می شود. همانطور که می دانید دمای بدن عمدتا پس از فعالیت های فیزیکی افزایش می یابد. دمای اصلی با دمای سطح بدن متفاوت است دمای سطحی بدن با اندازه گیری دمای پوست به دست می آید، در حالیکه برای اندازه گیری دمای اصلی باید دمای بافت مخاط یکی از حفره های بدن را اندازه گیری نمود.

درجه حرارت طبیعی بدن بر اساس فاکتور سن به صورت جدول زیر بیان می باشد

روش های اندازه گیری دما بر اساس اندام بدن

برای اندازه گیری دمای بدن روش های مختلفی ارائه می شود  که رایج ترین آنها به شرح زیر می باشد.

اندازه گیری رکتال، اندازه گیری واژینال، دهانی، اندازه گیری دمای زیربغل یا کشاله ران و از طریق مجرای گوش  و یا از طریق پیشانی در ادامه نحوه صحیح اندازه گیری دما را بر اساس نوع دماسنج انتخاب شده تشریح خواهیم کرد.

دماسنج طبی جیوه ای

این دماسنج قدیمی ترین مدل از دماسنج های طبی می باشد که برای اندازه گیری دما به روش های رکتال ، واژینال، دهانی و سایر روش های اندازه گیری از طریق کشاله ران و زیر بغل و مجرای گوش استفاده می شود

اندازه گیری از طریق پیشانی

این روش یکی از متداول ترین روش های اندازه گیری دمای بدن، بسیار دقیق و آسان می باشد. در این روش تب سنجی حسگر یا دماسنج غیر تماسی را بر روی پیشانی قرار داده، دستگاه بالاترین دمای بدن را اندازه گیری می کند. در مدلی دیگر از دماسنج های دستگاه دارای دو سنسور برای سنجش دمای  محیط و جسم(بدن) می باشد در این روش نتایج دو اندازه گیری بر اساس موارد کلینیکی تحلیل شده و دمای بدن روی صفحه نمایش ظاهر می گردد.

دماسنج های دیجیتال غیر تماسی

دماسنج های غیر تماسی با استفاده از سنسور های اندازه گیری دمای مادون قرمز دمای اجسام و بدن را اندازه گیری می کنند این دماسنج های با نام های ترمومتر لیزری طبی  یا دماسنج مادون قرمز و حتی ترموویژن (دوربین تصویر برداری حرارتی)  در بازار عرضه می شوند

ترمومتر های لیزری

ترمومتر های لیزری با استفاده از یک سنسور مادون قرمز که برای اندازه گیری دما استفاده می شود و تشعشعات فروسرخ ناشی از حرارت جسم  را کشف می کنند. دماسنج های لیزری با نام های تجاری مخصوص دمای بدن و عمومی و صنعتی به فروش می رسند که طبق تحقیقات صورت گرفته از نظر دقت و اندازه گیری کاملا مشابه هستند و حتی مدل های صنعتی از دقت بالاتری برخوردارند

جهت استفاده از دماسنج های غیر تماسی اعم از گوشی ، پیشانی که در عکس فوق مشاهده می کنید دماسنج خود را مطابق با راهنمای کاربری بر روی حالت اندازه گیری مورد نظر تنظیم کنید فیلم زیر به صورت کامل نحوه اندازه گیری توسط یک مدل خاص از این دماسنج ها را برای شما تشریح می کند.

در هنگام استفاده از مدل صنعتی برای اندازه گیری دمای بدن بایستی از ترمومتر هایی با قابلیت تنظیم ضریب تشعشع استفاده شود برای انجام اندازه گیری دستگاه خود را حتما کالیبره کنید همکاران فنی من با توجه به تجربه شخصی خود، ضریب تشعشع 80 یا 85 را برای اندازه گیری بدن پیشنهاد می کنند اما برای اطمینان از کالیبراسیون متن زیر را مطالعه کنید

کالیبراسیون ترمومتر غیرتماسی توسط  ضریب تشعشع

برای کالیبراسیون دماسنج لیزری نیاز به یک دماسنج جیوه ای پزشکی یا معمولی دارید این نوع دماسنج ها به صورت خودکار توسط کارخانه کالیبره می شوند ابتدا دمای نقطه ای از بدن خود یا پیشانی را توسط دماسنج جیوه ای اندازه گیری کنید حال با تغییر ضریب تشعشع دستگاه، که در راهنمای کاربری هر مدل از ترمومتر های لیزری توضیح داده شده است دمای نمایش داده شده را با دمای  قرائت شده دماسنج برابر کنید. حال دستگاه شما برای اندازه گیری دمای پیشانی از فاصله 15 الی 30 سانتی آماده است